کردستان استانی است که صنایع مادر در آن جایگاهی ندارند؛ استانی که بیشتر به شغل‌های خدماتی رو آورده است و با وجود بهره‌مندی از ظرفیت‌ها و توانایی‌های مناسب در عرصه کشاورزی و معادن، به‌عنوان یک استان مصرف‌کننده شناخته شده و اکنون نیز مشکل بیکاری به معضلی برای استان تبدیل شده است.
به گزارش آفتاب دل، امروزه اشتغال زنان، از موضوع‌های مطرح در جوامع پیشرفته و نیمه پیشرفته در جهان است و جامعه ما نیز از این قضیه مستثنی نیست و البته این موضوع دغدغه بسیاری از مسئولان و بانوان در سراسر کشور از جمله کردستان است.
زنان به علل گوناگون به کار بیرون از منزل رو می‌آورند و این موضوع علاوه بر اینکه مسئولیت مضاعفی به دوش آنها می‌افکند و در برخی مواقع مشکلاتی را نیز در خانواده و جامعه به وجود می‌آورد.
کردستان استانی است که صنایع مادر در آن جایگاهی ندارند؛ استانی که بیشتر به شغل‌های خدماتی رو آورده است و با وجود بهره‌مندی از ظرفیت‌ها و توانایی‌های مناسب در عرصه کشاورزی و معادن، به‌عنوان یک استان مصرف‌کننده شناخته شده و اکنون نیز مشکل بیکاری به معضلی برای استان تبدیل شده است.
امروزه که بیکاری گسترش پیدا کرده و فرصت‌های شغلی کمتر شده است، صاحبان کار و سرمایه‌گاه از موقعیت سوءاستفاده کرده و از بیکاران سوءاستفاده می‌کنند.
بانوان در جست‌وجوی شغل که بیشتر تحصیلکرده هستند به دلیل ناتوانی در کسب فرصت‌های شغلی ویژه آقایان، بیشتر با بی‌عدالتی صاحبکاران سودجو مواجه می‌شوند. در سنندج در تعداد زیادی از مغازه‌های شهر بانوانی را می‌بینیم که در آنجا مشغول کارند؛ بانوانی که وقتی پای درددل آنها می‌نشینیم، از حقوق و دستمزد ناچیز خود می‌نالند. اینکه مدرک بالا دارند، اما به دلیل پیدا نکردن شغل و فرار از بیکاری مجبورند که 10 تا 12 ساعت از روز را در این مکان‌ها با دستمزدی کم، مشغول به کار شوند.
امروز که نرخ بیکاری در کردستان و به‌ویژه سنندج افزایش پیدا کرده است، همین نبود فرصت شغلی‌ها برای بانوان راه را برای صاحبکاران وسرمایه‌داران سودجو فراهم کرده است.
یک بانوی شاغل سنندجی در گفت‌وگو با خبرنگارما اظهارمی‌کند: نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده به‌ویژه در سال‌های اخیر مرتب رو به افزایش است و وضع اشتغال زنان در ایران مشابه با کشورهای درحال توسعه، در وضع مطلوبی قرار ندارد. سال‌هاست که همواره زنان فرصت‌های شغلی کمتری دارند و غالبا در بخش غیررسمی با اندک دستمزد مشغول به کارند.
«فریبا علی شاهی» می‌افزاید: امروزه که بیکاری در سنندج افزایش پیدا کرده است برخی از صاحبان کار و سرمایه استان از چنین موقعیت‌هایی سوءاستفاده می‌کنند و با حقوقی نسبتا کم، زنان را در مغازه‌های خود استخدام می‌کنند. البته از همان ابتدای کار به آنها تکلیف می‌کنند که چنانچه کسی برای بازرسی به مغازه آمد، باید بگویند که براساس قانون کار حقوق می‌گیرند، درغیر این صورت اخراج می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: بسیاری از مغازه‌ها ابتدا قراردادسفید امضا می‌کنند که مبادا مشمول قانون بیمه‌ای اداره کار شوند. پس به این‌ترتیب همیشه راهی برای فرار از وضع موجود دارند.
این بانوی سنندجی می‌افزاید: کار جوهره آدمی است، اما نباید به هر قیمتی باشد. فرد باید در ابتدا براساس نیاز خود به بازار کار مراجعه کند تا حق و حقوقش ضایع نشود.
یکی دیگر از بانوان شاغل در یک مغازه اظهارمی کند: حضور زنان در خارج از منزل و در جاهای نامناسب دشواری‌های فراوانی برای بانوان دارد و موانع و تهدید‌های فراوانی نیز ممکن است در فضای بیرون از خانه آنها را تهدید کند زیرا در شهر آگهی‌هایی پخش می‌شود که برای استخدام تهیه شده است و از آنجا که نظاررتی بر این آگهی‌ها وجود ندارد، این موضوع می‌تواند تهدیدی برای امنیت زنان در جامعه باشد.
«آزاده امجدی» می‌افزاید: خانم‌هایی که 10 تا 12ساعت از روز را کار می‌کنند، حقوقی معادل 200 تا 300هزار تومان دریافت می‌کنند. مغازه‌های بازار، مطب‌ها، کارگاه‌های تولیدی و کارخانه‌های صنعتی، کافی نت‌ها، کتابفروشی‌ها و دفتر‌های مهندسی جزو اماکنی است که بانوان در آنجا مشغولند.
وی ادامه می‌دهد: زنان ناچارند برای کسب درآمد و امرارمعاش، شغل‌هایی را بپذیرند که هیچ سنخیتی با وضع آنان ازنظر جسمی و روحی و روانی ندارد.
این شهروند سنندجی می‌افزاید: امروز اشتغال زنان به یک فرهنگ چشم و همچشمی تبدیل شده است و بسیاری به دلیل اینکه دوستشان یا دیگران سرکار می‌روند، اقدام به یافتن شغل می‌کنند که این موارد آسیب‌های زیادی برای خانواده در بر دارد.
امجدی ادامه می‌دهد: بسیاری از بانوان با دستمزد ماهانه کمتر از 300هزار تومان کار می‌کنند که این میزان تأثیری در اقتصاد خانواده نمی‌تواند داشته باشد.
وی می‌گوید: باید درباره اشتغال زنان در جامعه فرهنگسازی شود و بعضی از شغل‌های بازار را برای بانوانی کنار گذاشت که نیاز مبرم به درآمد آن دارند.
«زهرا‌الله‌رضایی» نیز که مدرک کارشناسی دارد و در یکی از مغازه‌ها مشغول فعالیت است، می‌گوید: شاید حداقل دستمزد را خانم‌ها بهتر از آقایان تحمل می‌کنند، اما با دیدن چنین بانوانی احساس می‌کنم حق‌شان ضایع شده است. شاید این همان مسیری باشد که دنیای سرمایه‌داری غرب طی می‌کند.
وی عنوان می‌کند: نگاه کالاگونه و استفاده ابزاری از بانوان برای جذب مشتری و فروش بیشتر آن هم با حقوق و دستمزد پایین، با هیچ دلیل و برهانی قابل توجیه نیست و باید هرچه زودتر تدبیری برای آن اندیشیده شود، زیرا بی‌گمان چنین بی‌عدالتی‌هایی راه را برای بروز معضلات فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی باز می‌کند و سبب نابهنجاری و بزهکاری در میان بانوان می‌شود.
این فروشنده ادامه می‌دهد: از مشکلات اصلی بانوان شاغل در مراکز خدماتی، نداشتن بیمه تأمین اجتماعی است. فردی که چند سال کار می‌کند، در پایان عمر خود از هیچ تسهیلاتی نمی‌تواند استفاده کند. رضایی می‌گوید: این درآمدها کفاف مخارج یک شهروند را نمی‌دهد چه برسد به یک خانواده.
وی ادامه می‌دهد: البته صاحبان مشاغل نیز با مشکلات بسیاری مواجهند و آنها نیز‌گاه ناچارند که نیروی کار را با کمترین هزینه استخدام کنند، زیرا وضع بازار بسیار نامناسب است.
یک کارشناس اجتماعی اظهار می‌کند: پیدا کردن کار و شغل برای مردان بسیار سخت است، اما برای زن کمی آسان‌تر است، زیرا امروزه بسیاری از کارهای خدماتی را با هزینه بسیار کم و بدون پرداخت بیمه، برعهده زنان می‌گذارند. «لیلا امامی» می‌افزاید: چنین وضعی نادیده گرفتن حق و حقوق بانوان است. متأسفانه در بعضی از مکان‌های تجاری سنندج از زنان فروشنده، استفاده ابزاری می‌شود.
وی می‌افزاید: دستمزد خانم‌ها در بازار کار از آنچه باید باشد فاصله گرفته است و آسیب‌های جدی را متوجه بانوان می‌کند. این روزها تعداد زنان شاغل نسبت به قبل بیشتر شده است، اما آنان نسبت به مردان، دستمزد کمتری دارند و آسیب پذیرند، اما مشغول به کارند و از حقوق و دستمزد ابتدایی نسبت به مردان برخوردار هستند. این کارشناس اجتماعی اضافه می‌کند: دولت باید برنامه‌هایی را برای اشتغال زنان در جامعه و به‌ویژه در کردستان اجرا کند تا زنان کمتر دچار آسیب شوند.
گزارش : غریبه رحیمی
